DBA-proof samenwerken? Zo maken wij het voor zzp’ers én opdrachtgevers wél eenvoudig
De aankomende Wet loontransparantie voelt misschien als “weer een nieuwe verplichting”, maar eigenlijk markeert ze een veel bredere verschuiving: weg van salaris als onderhandelspel, richting salaris als uitlegbare afspraak. De Europese Richtlijn Loontransparantie is in 2023 in werking getreden en verplicht landen om gelijke beloning voor werk van gelijke waarde beter af te dwingen. Transparantie is daarbij geen doel op zich, maar een hefboom om ongelijkheid zichtbaar en corrigeerbaar te maken.
In Nederland is de implementatie uitgesteld tot 1 januari 2027. Dat uitstel is geen teken dat het minder urgent is; het is juist een uitnodiging om het goed te doen. Want loontransparantie kun je niet “even regelen”. Het raakt de fundamenten van je organisatie: hoe je functies definieert, hoe je beloning bepaalt, en hoe je nieuwe mensen binnenhaalt. Wie nu begint, benut de tijd om dit zorgvuldig te bouwen. Wie wacht, krijgt straks transparantie als noodrem in plaats van als strategische stap vooruit.
Waarom deze wet er komt (en waarom dat goed nieuws is)
De aanleiding is helder: ongelijkheid bestaat nog steeds, ook in Nederland. Volgens de meest recente CBS‑cijfers verdienden vrouwen in 2024 gemiddeld 10,5% minder per uur dan mannen. Dat verschil is kleiner dan vroeger, maar het is nog altijd veel te groot om te negeren. En het ontstaat lang niet altijd door bewuste discriminatie. Het zit vaak in allerlei mechanismen die jarenlang “normaal” waren: historische afspraken, ondoorzichtige inschalingen, uitzonderingen die nooit zijn rechtgetrokken, en vooral het idee dat je nieuwe salaris gebaseerd wordt op je oude salaris.
De richtlijn snijdt precies in dat laatste. Werkgevers moeten kandidaten voortaan vooraf informeren over het startsalaris of een salarisrange van de functie, en ze mogen niet meer vragen naar iemands salarisverleden. Daarmee verdwijnt een vliegwiel dat ongelijkheid al decennia versterkt: als je startpunt je vorige salaris is, stapelen verschillen zich op door je hele loopbaan heen.
Wat er verandert in belonen en werven
Loontransparantie betekent dat beloning minder “iets tussen manager en medewerker” wordt, en meer een expliciet onderdeel van hoe je organisatie werkt. Je beloningsstructuur moet uitlegbaar zijn op basis van objectieve, genderneutrale criteria. En bij grotere organisaties komen er rapportageplichten over loonverschillen, inclusief de regel dat onverklaarbare verschillen boven een drempel niet mogen blijven bestaan.
Maar misschien nog belangrijker: ook los van rapportages verandert de cultuur. Salarisranges in vacatures en een verbod op salary‑history‑vragen maken de arbeidsmarkt transparanter en eerlijker. Kandidaten weten waar ze aan toe zijn, medewerkers begrijpen beter hoe beloning tot stand komt, en organisaties worden gedwongen om keuzes te expliciteren die nu soms impliciet of historisch gegroeid zijn.
Dat is spannend, ja. Want transparantie legt ook rommel bloot. Maar dat is precies de waarde ervan: je ziet wat je eerder niet zag — en je kunt het fixen voordat het een juridisch of reputatierisico wordt.
2027 als kansmoment
Het mooie aan het uitstel tot 2027 is dat het ruimte geeft om deze verandering niet defensief te benaderen. Je hoeft niet te wachten tot de wet “moet”; je krijgt nu de gelegenheid om het beloningshuis te moderniseren op een manier die past bij je strategie en cultuur.
Organisaties die de komende maanden en jaren investeren in heldere rol‑ en functiebeschrijvingen, consistente salarisbanden en onderbouwde inschalingskeuzes, zetten niet alleen een vinkje bij compliance. Ze bouwen aan vertrouwen. Intern omdat medewerkers ervaren dat beloning eerlijk en uitlegbaar is. Extern omdat transparantie in vacatures steeds meer wordt gezien als volwassen werkgeverschap.
En misschien wel het belangrijkste: deze wet helpt om de loonkloof verder dicht te maken. Niet omdat iedereen ineens perfect wordt, maar omdat het systeem minder ruimte laat voor willekeur. Transparantie verandert het speelveld.
Bij Eqib hebben we halverwege dit jaar bewust gekozen voor STYR: een managementaanpak voor functiewaardering, talentmanagement en beloning. Met STYR bouwen we aan een beloningshuis dat op een objectieve, transparante en uitlegbare manier tot stand komt, precies wat de Wet loontransparantie straks vereist. STYR helpt ons om functies en rollen systematisch te analyseren op basis van verantwoordelijkheden, complexiteit en skills, in plaats van op historie of onderhandelingskracht. Zo ontwikkelen we genderneutrale, consistente salarisranges die zowel intern als richting kandidaten helder uit te leggen zijn.
Deze werkwijze geeft ons niet alleen een stevig en eerlijk fundament voor het salarishuis, maar zorgt ook voor meer rust, voorspelbaarheid en vertrouwen in de organisatie. Medewerkers weten waar ze staan, wat hun groeipad is en waarom hun beloning is zoals hij is. Voor Eqib is transparantie daarmee geen verplichting, maar een kans: een kans om het goede voorbeeld te geven én onze positie als HR-partner van de regio verder te versterken.
Wil je meer weten? Stuur mij gerust een bericht via j.olink@eqib.nl
Call to action
Hoe ga jij jouw organisatie klaar maken voor de Wet loontransparantie?
Begin je nu al met het scherp krijgen van functies en beloning? Ga je het gesprek intern openen over (onverklaarbare) verschillen? Of wacht je tot 2027 dichterbij komt? Welke keuze je ook maakt: dit is hét moment om de basis op orde te brengen — en er een strategisch voordeel van te maken.
Bronnen