Hoe jouw leiderschap de mentale gezondheid van je team bepaalt

De vraag is niet óf je invloed hebt op het welzijn van je team, maar hóe je die invloed gebruikt.

Een ochtend die het verschil maakt

Stel je voor: het is maandagochtend. De dag is nog maar net begonnen, maar jouw agenda puilt uit. Om negen uur heb je een vergadering, om elf uur een belangrijke klantafspraak, en er ligt een rapport dat eigenlijk gisteren al af had moeten zijn.

Terwijl je met een kop koffie richting je team loopt, zie je een van je medewerkers. Hij kijkt op en glimlacht vluchtig, maar zijn ogen verraden iets anders – twijfel misschien, of vermoeidheid. Je knikt, zegt vriendelijk goedemorgen en loopt door. Je gedachten zijn alweer bij dat rapport.

Wat je níet ziet, is dat deze medewerker juist dat ene moment nodig had om te zeggen: “Ik weet het even niet meer.” Juist in zo’n moment kun jij als leidinggevende het verschil maken. Eén moment van oprechte aandacht had een wereld van verschil kunnen betekenen.

Leiderschap is meer dan KPI’s en targets

We praten in HR-blogs graag over leiderschap als een set van vaardigheden – coachen, motiveren, richting geven – maar we vergeten soms de menselijke kant. Leiderschap draait namelijk niet alleen om doelen en deadlines; het draait om mensen – om hun energie, hun vertrouwen, hun mentale gezondheid.

Recent onderzoek bevestigt dat de werkomgeving – en dus ook jouw leiderschap – enorm veel impact heeft op het mentale welzijn van werknemers[1]. Zo geeft 60% van de medewerkers wereldwijd aan dat hun baan hun mentale gezondheid sterk beïnvloedt[1], en bijna 70% zegt dat hun directe leidinggevende daarbij de grootste rol speelt – net zo veel als hun partner[2]. Geen wonder dus dat stress, burn-out en zelfs angstklachten vaak direct voortkomen uit een werkcultuur waarin mentale gezondheid geen prioriteit heeft[3].

Jouw invloed als leider is dus groot. De vraag is: gebruik je die invloed bewust?

Hoe jouw leiderschapsstijl het verschil maakt

Denk eens na over jouw manier van leidinggeven. Ben jij een leidinggevende die:

• delegeert en vertrouwen geeft, waardoor medewerkers autonomie ervaren en eigenaarschap nemen?
• luistert en erkenning toont, zodat mensen zich gezien voelen – niet alleen als werknemer, maar ook als mens?
• ruimte laat voor fouten en die juist ziet als groeikansen in plaats van als bedreigingen?

Of ben je vooral bezig met de volgende deadline, geef je alleen complimenten als het doel gehaald is, en voed je onbedoeld stress en angst door onduidelijkheid en kritiek?

Het verschil hiertussen is niet theoretisch. Onderzoek naar verschillende leiderschapsstijlen laat namelijk zien dat een steunende, mensgerichte stijl het welzijn van medewerkers verbetert, terwijl destructief of afwezig (laissez-faire) leiderschap leidt tot meer mentale klachten[4]. Met andere woorden, de manier waarop jij leiding geeft bepaalt of je team zich veilig genoeg voelt om te vertellen wat er écht speelt. Dáár ligt de sleutel – in een sfeer van vertrouwen waarin teamleden problemen durven aan te kaarten.

Kleine momenten, groot verschil

Het goede nieuws? Je hoeft geen superheld te zijn. Je hoeft niet alle antwoorden te hebben. Het zit ’m in de kleine dingen:

• Een oprechte vraag: “Hoe gaat het écht met je?”
• Een luisterend oor, zonder oordeel of snelle oplossing.
• Een compliment, ook al is het voor iets kleins.
• Een open houding wanneer iemand even op adem moet komen.

Het zijn precies zulke momenten waarop je laat zien dat je het menselijke boven het functionele stelt. Je laat daarmee zien dat leiderschap voor jou niet draait om het aansturen van een machine, maar om het begeleiden van mensen.

De uitdaging voor jou

Leiderschap vraagt moed. De moed om voorbij targets en deadlines te kijken. De moed om te vertragen, om écht contact te maken.

Want jouw leiderschap is een spiegel. De vraag is niet óf je invloed hebt op de mentale gezondheid van je team; die heb je. De vraag is: wat zie jij in die spiegel?

Durf jij de vraag te stellen: “Wat kan ík vandaag doen om het verschil te maken voor iemand die het nodig heeft?”

In het volgende deel van deze blogserie gaan we dieper in op psychologische veiligheid – waarom psychologische veiligheid het fundament vormt voor mentale gezondheid op de werkvloer.

[1] [3] [4] Dit is de invloed van je leiderschapsstijl op teamleden | ONVZ

https://www.onvz.nl/werkgever/job-werkt/vitaliteit/invloed-leiderschapsstijl-op-team

[2] Leiderschap en Mentale Gezondheid

https://www.enboq.com/nl/kennisbank/leiderschap-en-mentale-gezondheid/